به گزارش خبرنگار تحریریه صنعت خبرگزاری صداوسیما، موتور جدید EFP با هدف تولید محصولاتی رقابت‌پذیر با استاندارد روز، کاهش مصرف سوخت، کاهش آلایندگی و دست‌یابی به استاندارد‌های آلایندگی بالاتر از جمله یورو شش رونمایی شد و به زودی تولید انبوه خواهد شد و قرار است برای نخستین بار بر روی دناپلاس توربو جدید نصب شود.

در نخستین گام، نسخه توربوشارژ موتور EFP روی خط تولید می‌رود، بهینه سازی‌های صورت گرفته روی این موتور موجب افزایش توان و گشتاور تولیدی موتور EFP شده است.

قطعات اصلی این قوای محرکه شامل میل لنگ، یاتاقان‌ها، شاتون، پیستون، میل بادامک، سرسیلندر، منیفولد هوای ورودی، منیفولد دود خروجی، سیستم EMS، توربوشارژ، سیستم خنک کننده و … آن کاملا متفاوت بوده که این قطعات با هدف کاهش مصرف سوخت و آلایندگی و افزایش راندمان در مرکز تحقیقات ایران خودرو و مرکز تحقیقات موتور ایران خودرو (ایپکو) طراحی شده و با همکاری خوب زنجیره تامین، تولید انبوه آن آغاز شده است.

موتور EFP توربو دارای سیستم پیشرفته زمان‌بندی متغیر سوپاپ‌ها CVVT بوده و طراحی و تولید آن یک دستاورد بسیار بزرگ برای گروه صنعتی ایران خودرو و همچنین صنعت خودرو کشور آن هم در زمان تحریم‌ها محسوب می‌شود.

قوای محرکه EFP توربوشارژ دارای چهار سیلندر و ۱۶ سوپاپ و قادر به تولید قدرتی بین ۱۶۰ تا ۱۷۰ اسب بخار است و ماکزیمم گشتاور آن نیز ۲۴۰ نیوتن متر اعلام شده است.

شاتون چیست؟

شاتون به انگلیسی (Connecting Rod) یکی از اجزای حیاتی موتور است که ارتباط بین میل‌لنگ و پیستون را برقرار می‌کند. سر کوچکتر شاتون به پیستون و سر بزرگتر آن به میل‌لنگ وصل می‌شود و از آنجایی که ضربات پیستون به شاتون و سپس به میل‌لنگ منتقل می‌شود، لذا شاتون باید استحکام و قدرت کافی در برابر این ضربات را داشته باشد و از همین‌رو شاتون‌ها از فولاد ساخته می‌شوند.

نقش شاتون در خودرو چیست؟

تا این قسمت از مقاله توضیح دادیم که شاتون چیست، حال به بررسی وظایف شاتون در خودرو خواهیم پرداخت. ماهیت خودرو با حرکت گره خورده است که این حرکت شامل دو نوع رفت و برگشتی و چرخشی است و این حرکت چرخشی یا دورانی چرخ‌ها است که به صورت ملموس دیده می‌شود.

اما باید بدانید که حرکتی که در اثر احتراق در موتور به وجود می‌آید به صورت رفت و برگشتی است. درواقع در اثر انفجار در سیلندرها، پیستون به صورت رفت و برگشتی به حرکت در می‌آید. این حرکت رفت و برگشتی از طریق شاتون به لنگ‌های متحرک میل‌لنگ منتقل می‌شود و طراحی خاص میل‌لنگ، این حرکت رفت و برگشتی شاتون را تبدیل به حرکت دورانی می‌کند. پرواضح است که بدون وجود شاتون یا در صورت خرابی آن، این حرکت دورانی تولید نخواهد شد.

بنابراین شاتون وظیفه‌ انتقال نیرو بین میل‌لنگ و پیستون و بالعکس را بر عهده دارد. علاوه بر اینکه این نیرو را ضمن انتقال به حالت چرخشی یا عمودی تبدیل می‌کند. شاتون عمل تبدیل نیروی چرخشی به عمودی و بالعکس را به کمک یاتاقان انجام می‌دهد.

انواع شاتون ها

شاتون‌ها در موتورهای خطی معمولا به شکلی واحد و طراحی‌هایی شبیه به هم به کار می‌روند. همچنین جنس آن‌ها معمولا از همان فولاد ریخته‌گری است. اما در موتورهای V شکل تفاوت‌هایی در فرم شاتون شاهد هستیم و اینکه علاوه بر متفاوت بودن شاتون در این موتورها با موتورهای خطی، انواع مختلفی از شاتون در آن‌ها نیز به کار می‌رود. ​

• شاتون موازی

این نوع شاتون به صورت معمولی، بر روی لنگ میل‌لنگ بسته می‌شود و شاتون هر سیلندر یاتاقان متحرک خود را دارد.

• شاتون ضربدری

در این نوع، شاتون‌هایی که از سیلندرهای روبروی هم خارج می‌شوند روی میل‌لنگ سوار می‌گردند با این تفاوت که یاتاقان متحرک یکی روی شاتون روبرویی سوار می‌شود و یاتاقان متحرک شاتون دوم روی میل‌لنگ بسته می‌شود. در این نوع، انتهای شاتون دوم دو شاخه است و انتهای شاتون اول نیز باریک‌تر از حالت عادی.

• شاتون لولایی

در این مدل نیز شاتون‌های روبروی هم به واسطه‌ یکدیگر روی میل‌لنگ سوار می‌شوند. به این ترتیب که یکی روی میل‌لنگ سوار می‌شود و دیگری به وسیله‌ یک پین به بدنه‌ شاتون اول متصل می‌شود.

منظور از شاتون زدن خودرو چیست؟

منظور از شاتون زدن خودرو در حالت کلی همان خرابی شاتون است، اما آنچه بین اکثر رانندگان و مکانیک‌ها رایج شده شکستگی شاتون است که می‌تواند به دلیل یکی از موارد فوق‌الذکر اتفاق بیفتد.

از آنجا که شاتون یکی از قطعات بسیار حساس در خودرو است، لذا با مشاهده هر یک از علائم شاتون زدن خودرو، بلافاصله به مکانیک مجرب مراجعه کنید تا از آسیب‌های احتمالی بعدی جلوگیری شود.

علت شاتون زدن خودرو

یکی از عوامل گیریپاژ کردن موتور خودرو می‌تواند شاتون زدن باشد. زمانی که حجم روغن در کارتل به کمتر از میزان مورد نیاز برسد یا روغن خاصیت روانکاری خود را از دست بدهد شاتون زدن رخ می‌دهد. در این وضعیت پیستون خشک کار می‌کند و حرارتش خیلی بالا می‌رود.

این حرارت بالا باعث می شود قطعات پیستون بیشتر حالت انبساط داشته باشند و در نتیجه گژن پین که در شاتون قرار دارد قفل می‌شود. وقتی پیستون در حال حرکت به سمت پایین به شاتون فشار وارد می‌کند و شاتون هم که قفل کرده در نتیجه یا خم می‌شود یا می‌شکند.

اگر شاتون کاملاً قفل شده باشد فشار وارده آن را می‌شکند و به دیواره‌ سیلندر ضربه وارد می‌کند که باعث ترک خوردن دیواره‌ می‌شود. نکته مورد توجه اینجاست، وقتی که خودرو در حال حرکت با سرعت بالا باشد و موتور با دور بالا کار کند شاتون، میل لنگ، سیلندر و یاتاقان‌ها همگی دچار آسیب می‌شوند در این حالت خودرو کامل می‌ایستد و موتور نمی‌تواند کار کند و قطعه نیاز به تعمیر یا تعویض خواهند داشت. اما اگر سرعت و دور موتور پایین باشد احتمال اینکه قفل شاتون باز شود و کارش ادامه‌ دهد وجود دارد.

اینجا با فشاری که از پیستون وارد می‌شود شاتون خم شده و هنگام حرکت با دیواره‌ سیلندر برخورد می‌کند و هنگام کار کردن موتور باعث ایجاد صدای شدیدی می‌شود و این صدا به گوش سرنشین خودرو می‌رسد. اینجا دور موتور خیلی پایین می‌آید و خودرو به سختی قادر به حرکت خواهد بود.

موتور xu7

قلب تپنده هر خودرو را میتوان موتور آن معرفی کرد و به همین علت است که وقتی خودرویی ساخته میشود ، کارشناسان به سراغ نوع و قدرت موتور آن میروند که باعث محبوبیت خودرو نیز میشود.

شرکت ایرانخودرو یکی از شرکت های سازنده خودرو در ایران میباشد که تاکنون سه مدل موتور پر تیراژ با نام های EF7 – TU5 –XU7 بر روی خودرو های خود نصب کرده است که هر کدام ویژگی های مخصوص خود را دارند.

XU7 یکی از قوی ترین موتور خودرو های ایرانی میباشد که این موتور در حجم‌های ۱۶۰۰ تا ۲۰۰۰ سی سی توسط شرکت فرانسوی پژو سیتروئن که در این میان موتور خودرو XU7 با حجم ۱۷۶۱ سی سی در میان پر تیراژترین موتورهای ارائه شده توسط ایران خودرو می‌باشد و بر روی خودروهای پژو ۴۰۵، پژو پارس و سمند نصب شده است که می‌توان آن را به عنوان موتوری پر سر و صدا و پر مصرف تعریف کرد.

به دلیل آشنایی گسترده تعمیرکاران و همچنین فراوانی و سهولت در تامین قطعات یدکی حدود دو دهه جزو موتورهای معیوب نزد مصرف کنندگان به شمار می‌آمد تا این که دید مشتریان به موتورهای ۱۶ سوپاپ با قدرت و گشتاور بیشتر و همچنین مصرف کمتر باز شد!
مشخصات موتور XU7 عبارتند از :

حجم ۱۷۶۱ cc
حداکثر توان ۹۷ اسب بخار
تعداد ۸ سوپاپ
حداکثر سرعت ۱۹۰ کیلومتر بر ساعت
شتاب صفر تا ۱۰۰ کیلومتر ۱۱ ثانیه
مصرف سوخت داخل شهر (در ۱۰۰ کیلومتر) L 8/13
مصرف سوخت در خارج شهر (در ۱۰۰ کیلومتر) ۶/۸ L
مصرف سوخت ترکیبی ۱/۹ لیتر

در فصل تابستان به خاطر گرم شدن هوا، خسارات زیادی بر قطعات ماشین وارد می شود. اما اصلا جای نگرانی نیست و این مشکل قابل حل است. شما با دانستن چند نکته و راهکار در مورد نگهداری از خودرو در تابستان می توانید، به کارایی و دوام قطعات ماشینتان بیفزایید و از مشکلات احتمالی جلوگیری کنید. با ادامه مطلب همراه ما باشید تا به چند نکته درباره نگهداری از خودرو در تابستان اشاره کنیم. شما با رعایت و عمل کردن به چند نکته ای که در ادامه مطلب بیان می کنیم، می توانید در روزهای گرم، هوای عادی را برای اتومبیبتان فراهم کنید.

نکاتی در مورد نگهداری از ماشین در تابستان

چک کردن سیستم کولر خودرو

برای جلوگیری از بیشتر شدن دمای موتور و مصرف سوخت، بهتر است از کولر ماشین به صورت بهینه استفاده کنید. چک کردن سیستم کولر خودرو ضروری می باشد و باید سرویس های مربوط به آن حتما انجام شود. این سرویس ها نظیر عوض کردن تسمه کولر، تعویض فیلتر خشک کن هوای کولر، شارژ گاز می باشد.

تنظیم دمای سیستم خنک کاری موتور

دمای سیستم خنک کاری موتور را در اوایل فصل تابستان در حد نرمال قرار دهید و به بررسی سیستم خنک کاری و جرقه زنی بپردازید. در حالت کلی شما باید موتور ماشینتان را از نظر عملکرد، چک کنید و عیب های موجود را برطرف کنید.

پر کردن مخزن شیشه شور در هوای گرم

یکی دیگر از نکات نگهداری از ماشین در تابستان، پر کردن مخزن شیشه شور است. همان طور که می دانید، مخزن شیشه شور نزدیک به موتور و گرمای زیاد است. اگر این مخزن در فصل تابستان که هوا گرم هست خالی باشد، موجب شکنندگی و خشکی و خرابی پلاستیک می شود.

نکات نگهداری از خودرو در تابستان، باز نکردن ترموستات موتور

در روزهای گرم، اصلا به باز کردن ترموستات اقدام نکنید؛ بودن ترموستات موتور در فصل تابستان لازم و ضروری است. زیرا موجب می شود در اوایل صبح، موتور به دمای نرمال برسد. زمانی که ترموستات باعث گرم شدن موتور می شود، سالم  بودن آن را چک کنید.

عوض کردن روغن موتور اتومبیل در هوای گرم

در فصل تابستان که هوا گرم است، عوض کردن روغن موتور ماشین امر ضروری و مهم می باشد.

پیش از ریختن ضدیخ، سیستم خنک کننده را بررسی کنید

همان طور که می دانید، سیستم خنک کننده قسمت های مختلفی نظیر شیلنگ ها، ترموستات، پمپ آب و… دارد. شما باید از سالم بودن این بخش ها، قبل از ریختن ضدیخ مطمئن شوید.

برای این که از بین پرده های رادیاتور، هوا به راحتی عبور کند، به وسیله برس پلاستیکی نرم با آب و صابون بدنه بیرونی رادیاتور را بشویید.

چک کردن تسمه پروانه خودرو در فصل تابستان

بررسی تسمه پروانه خودرو در هر ۸۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ کیلومتر، ضروری می باشد تا از سالم بودن آن اطمینان حاصل شود.

استفاده از ضدیخ مناسب

برای نگهداری از خودرو در تابستان، استفاده از ضدیخ مناسب، امری مهم به شمار می آید. ۵۰ درصد ضدیخ و ۵۰ درصد حجمی آب را به عنوان سیال خنک کننده ایده آل ماشین ها، سازندگان خودرو توصیه کرده اند. شایان ذکر است، محلول ۵۰ درصد ضدیخ شامل ۵ درصد انبساط حجمی می باشد. به همین خاطر لازم است که از حجم کل سیستم خنک کننده، حدود ۵ درصد خالی باشد.

بررسی سطح سیال خنک کننده

لازم است هفته ای یکبار و یا در هر هزار کیلومتر، سطح سیال خنک کننده چک و مورد بررسی قرار گیرد. برای این که آب مصرفی خودرو رسوب نگیرد، باید دارای سختی کمی باشد. در هر ۳۰ هزار کیلومتر، در شرایط عادی باید سیال خنک کننده عوض شود. قابل ذکر است که عواملی مثل شرایط سخت رانندگی، زمان تعویض سیال را تغییر می دهد.

در فصل تابستان دمای هوا زیاد می شود در نتیجه فشار باد تایرها هم افزایش می یابد. به همین علت به کنترل فشار باد تایرها هم اقدام کنید.

چرخاندن ۱۸۰ درجه فرمان خودرو

بخشی که شما آن را لمس می کنید برای این که در سایه قرار بگیرد، باید پیش از ترک خودرو، فرمان اتومبیل را ۱۸۰ درجه بچرخانید.

به هیچ عنوان ماشین را زیر نور مستقیم آفتاب پارک نکنید

یکی دیگر از راه های نگهداری از خودرو در تابستان، خودداری از پارک کردن ماشین زیر نور مستقیم آفتاب است. رعایت کردن این امر موجب به حداقل رسیدن تبخیر بنزین از باک اتومبیل می شود.

تعویض شمع ها

تعویض شمع ها برای نگهداری از ماشین در تابستان، لازم است. در هر ۲۵۰۰۰ کیلومتر، ضروری می باشد به تمیز کردن و یا تعویض شمع ها اقدام کنید.

توجه به دمای خودرو

در ماشین های امروزی و مدرن دیگر آمپر وجود ندارد و این قطعه از خودرو حذف شده است. اگر اتومبیل شما آمپر دارد، حتما به بررسی آن اقدام کنید. در روزهای گرم توصیه می شود آمپر را بررسی کرده و اگر متوجه افزایش دمای خودرو شدید، اتومبیل را متوقف و از ادامه رانندگی جدا خودداری کنید.

محافظت از بدنه و داشبورد خودرو

همان طور که در بالا هم اشاره کردیم، خودرو خود را در سایه پارک کنید. این کار از خراب شدن رنگ بدنه ماشین جلوگیری می کند. اگر مکان سایه برای پارک ماشین پیدا نکردید، بهتر است از چادر استفاده کنید. نکته مهمی که باید بدانید، وقتی که به شستشوی خودرویتان پرداختید، به هیچ وجه تا زمان خشک نشدن کامل آن زیر نور مستقیم آفتاب قرار ندهید. زیرا به رنگ ماشین آسیب می رساند. از واکس بعد از شستن اتومبیلتان  استفاده کنید. برای محافظت از داشبورد در برابر نور خورشید، لازم است مالکان خودرو از واکس مخصوص استفاده کنند. استفاده از سایه بان در زمان پارک خودرو در محیط باز امری ضروری است. استفاده از سایه بان موجب محافظت از داشبور خودرو در برابر اشعه نور خورشید شده و دمای داخل ماشین را کاهش می دهد.

حرارت درونی

در فصل تابستان که هوا گرم است، شیشه خودرویتان را پایین بیاوردید تا هوای داغ و گرم خارج شده و هوای خنک در داخل ماشین جریان پیدا کند. زمانی که هوای بیرون با درون اتومبیل یکسان شد، شیشه ها را بالا بکشید.